Rejeneratif Tıp

Rejeneratif Tıp, 21. yüzyılın hastalar açısından tıpta en ümit veren araştırma alanlarından birisidir. Gelecek yıllarda birçok farklı hastalığın tedavisinde insanın kendi dokularından elde edilen hücreler ile yenilenme veya gen tedavileri ile hasarlı, hasta doku ve organların tedavisi hedeflenmektedir. Böylelikle ilaçlardan ve protez gibi yapay organlardan uzaklaşılarak her bir hasta için özel, bireysel ve biyolojik tedavilerin mümkün olması amaçlanmaktadır. Tüm tıp dallarında olduğu gibi ortopedi ve iskelet sistemi travmatolojisinde de bu biyolojik tedavilerin mümkün olabilmesi için bilimsel araştırmalar devam etmektedir. İskelet sisteminin biyolojik yollarla tedavisi açısından günümüzdeki en önemli gelişmelerden birisi kök hücre tedavileridir.

Kök hücreler tüm canlılarda yaygın olarak bulunan özelleşmemiş hücrelerdir. Diğer yandan vücutta yaklaşık 200 farklı tip özelleşmiş hücre vardır. Özelleşmiş hücrelere örnek olarak cilt, kas, kıkırdak, kemik, yağ, karaciğer, böbrek hücreleri gibi farklı organ ve dokuların hücrelerini gösterebiliriz. Özelleşmiş tüm hücrelerin kökeni özelleşmemiş kök hücrelerdir.

Kök hücrelerin en önemli ve onları değerli kılan özelliği, gerektiğinde doku ve organlardaki özelleşmiş hücrelere dönüşme yani özelleşme yeteneğidir. Ayrıca, kök hücreler bölünerek yine kök hücre üretmek üzere çoğalma yeteneğine de sahiptir. Kök hücrelerin vücuttaki görevi dönüşme yeteneği sayesinde dokuların yaşamasını devam ettirmek ve gerektiğinde, yani doku veya bir organ hasar gördüğünde o dokuyu veya organı onarmaktır. Kök hücreler her yaştaki insanda bulunur. Ancak yaşla birlikte kalitesi bozulmasa da vücuttaki kök hücre sayısı azalır.

 

Kök hücreler hem bölünerek yeni kök hücreler üretirler hem de gerektiğinde hasarlı dokuların hücrelerine dönüşerek özelleşmiş hücrelere dönüşürler.

 

İnsan vücudunda 3 farklı kökenli kök hücre mevcuttur ve bunların farklı dokulara dönüşme yeteneği vardır. İskelet sistemi sorunları için kullanılan kök hücre tipine mezenkimal kök hücre adı verilmektedir ve bu tip kök hücreler kemik, kıkırdak, kas, tendon ve yağ hücrelerine dönüşebilme yeteneğine sahiptir. Mezenkimal kök hücreler en çok cilt altı yağ dokusunda bulunmaktadır. Ayrıca, yağ dokusu dışında daha düşük sayılarda olmak üzere kan, kemik iliği, kas ve eklemlerin içindeki sinovyum dokusunda da mezenkimal kök hücreler bulunur.

 

Mezenkimal kök hücreler gerektiğinde hasarlı dokuların onarımı için kemik, kıkırdak, kas, tendon ve yağ hücrelerine dönüşerek özelleşmiş hücreler halini alırlar.

 

Kök hücre tedavileri tüm tıp dallarında birçok hastalık için büyük bir ümit oluşmasına yol açmıştır. Son yıllarda gittikçe popülerleşen kök hücre tedavileri için uygun dokudan çok sayıda kök hücre elde edilmesi gerekmektedir. Günümüzdeki teknolojik ilerlemeler ile bu mümkün olmuştur. Diğer yandan, kök hücreler hastanın kendi dokularından elde edildiği için vücut tarafından reddedilme veya alerjik reaksiyonlara yol açma olasılığı yoktur.