Piriformis Sendromu

Piriformis sendromu, kalça bölgesinde derin planda 1yer alan piriformis kasının kalça ve uyluğun arkasında şiddetli ağrılara neden olduğu bir durumdur. Bu ağrıların nedeni piriformis kasının altından geçen siyatik siniri ezerek sıkıştırmasıdır.  Piriformis sendromunda siyatik sinir boyunca, yani kalçadan başlayarak uyluğun arkası boyunca ve ayağa doğru ağrı, uyuşma ve karıncalanma ortaya çıkar.

Anatomik çizimde kalçanın arkasında derin plandaki piriformis kası (yıldız ile işaretli) ve altından geçen siyatik sinir (kırmızı ok ile işaretli) görülmekte.

Piriformis kası omurganın alt kısmından başlar ve sağda ve solda olmak üzere her iki femurun (uyluk kemiği) üst arka yüzeyine yapışır. İşlevi kalçanın döndürülmesine yardımcı olmaktır. Siyatik sinir de doğrudan piriformis kasının altında dikey olarak uzanır.

Çoğu hasta, kalçada aniden ortaya çıkan bir hassasiyet ve uyluk, baldır ve ayağın arkasında siyatalji benzeri ağrı belirtileri tarif eder. Bu ağrı merdiven ve yokuş çıkarken, uzun süre yürüdükten veya koşup spor yaptıktan ve uzun süre oturduktan sonra artar. Birçok hastada sırt üstü yattıktan sonra ağrılar azalır.

Piriformis sendromunun kesin nedenleri bilinmemektedir. Olası nedenler arasında piriformis kasındaki spazm, gerilme, kasın şişmesi ve sertleşmesi vardır. Piriformis kasında ortaya çıkan bu durumlar siyatik siniri sıkıştırarak ezer ve yakınmalara neden olur.

Piriformis sendromunun tanısı, hastanın tıbbi geçmişinin gözden geçirilmesi, ayrıntılı fizik muayene ve tanı testleri ile konulur. Röntgen ve MR en yaygın olarak kullanılan tanı araçlarıdır.

Şematik çizimde kalçanın arkasında piriformis kası ve altından geçen siyatik sinir görülmekte.

Piriformis sendromuna genellikle, lomber disk herniasyonu (bel fıtığı) veya sakroiliak eklem disfonksiyonu gibi hastanın belirtilerine neden olabilecek diğer olası durumların ekarte edilmesi süreciyle tanı konulur. Piriformis sendromunun belirtileri ile bel fıtığının belirtileri çok benzerdir. Yakınmaların bel fıtığından kaynaklandığı düşünülen hastaların %6’sında sorun belden değil piriformis kasının siyatik siniri sıkıştırmasından kaynaklanmaktadır. Piriformis sendromu olan hastaların büyük kısmında uzun süreyle doğru konulamadığından doğru tedavi yapılamamaktadır. Hatta bu hastaların bir kısmı bel fıtığı tanısıyla ameliyat olmakta, ancak yakınmalarında hiçbir düzelme olmamaktadır. İkisinde de siyatik sinirin sıkışma belirtileri olduğundan piriformis sendromunda fizik muayene çok önemlidir. Ayrıca MR ile siyatik sinirin piriformis kası tarafından basıya uğradığının ve ezildiğinin gösterilmesi mümkündür.

Piriformis sendromunun tedavisi hastanın yakınmalarının boyutuyla ilgili olsa da ilk olarak ameliyat dışı tedavi yöntemlerinin denenmesinde yarar vardır. Bunlar antienflamatuvar ilaçlar, fizik tedavi ve rehabilitasyon, kası germe egzersizleri ve kasın içine ultrason eşliğinde yapılan kortikosteroid enjeksiyonlarıdır. Ancak birçok hastada bu girişimler yetersiz kalır ve hastanın ameliyatı gerekir. Ameliyatta siyatik siniri ezen kas basısı ortadan kaldırılır ve hastanın yakınmaları çok hızlı olarak geçer.